Οι αιμορροΐδες αναφέρονται σε μια κατάσταση όπου οι φλέβες στο τελικό τμήμα του ορθού και γύρω από τον πρωκτό είναι διογκωμένες, διεσταλμένες και παρουσιάζουν φλεγμονή (παρόμοια με τους κιρσούς στα πόδια). Οι αιμορροΐδες οφείλονται σε διάφορα αίτια, τα οποία ωστόσο έχουν έναν κοινό παρονομαστή. Ο κοινός αυτός παρονομαστής δεν είναι άλλος από την άσκηση πίεσης στις φλέβες του ορθού και του πρωκτού. Οποιαδήποτε λοιπόν κατάσταση, συνήθεια ή δραστηριότητα αυξάνει την πίεση στο φλεβικό δίκτυο της περιοχής μπορεί να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας και να πυροδοτήσει την έξαρση των αιμορροΐδων. 

Τι είναι οι αιμορροΐδες;

Οι αιμορροΐδες είναι μια κοινή πάθηση κατά την οποία οι φλέβες στο τελικό τμήμα του ορθού και γύρω από τον πρωκτό διογκώνονται, αναπτύσσουν φλεγμονή και διαστέλλονται. Η πάθηση αυτή ομοιάζει σημαντικά με τις κιρσώδεις φλέβες που αναπτύσσονται στα κάτω άκρα. Οι αιμορροΐδες μπορεί να είναι εσωτερικές (που βρίσκονται μέσα στο ορθό) ή εξωτερικές (που εντοπίζονται κάτω από το δέρμα γύρω από τον πρωκτό). Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να προπίπτουν έξω από τον πρωκτό, προκαλώντας αυξημένη δυσφορία και επιπλοκές. Η πάθηση συνήθως προκαλεί δυσάρεστα συμπτώματα όπως πόνο, κνησμό, ερεθισμό, αίσθημα καύσου ή αιμορραγία.

Αιμορροΐδες και αίτια που οφείλονται σε λανθασμένες καθημερινές συνήθειες

Κι όμως, ορισμένες καθημερινές συνήθειες τις οποίες αρκετοί άνθρωποι υιοθετούν χωρίς να το σκεφτούν ιδιαίτερα μπορούν να πυροδοτήσουν ή να επιδεινώσουν το πρόβλημα των αιμορροΐδων. Ας ξεκινήσουμε με το πιο απλό, που δεν είναι άλλο από τις διατροφικές συνήθειες. Η υιοθέτηση μιας καθημερινής διατροφής χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας. Εφόσον δυσκοιλιότητα = καταπόνηση κατά τη διάρκεια των κενώσεων, η ανεπαρκής κατανάλωση φυτικών ινών μπορεί να αποτελέσει βασικό ένοχο για την εμφάνιση αιμορροϊδοπάθειας. Εξίσου επιβαρυντικά επίσης λειτουργεί και η ανεπαρκής κατανάλωση νερού καθημερινά. 

Άλλη μια εξίσου επιβλαβής συνήθεια είναι και η καθυστέρηση της επίσκεψης στην τουαλέτα τη στιγμή που υπάρχει η ανάγκη για μια άλλη, ίσως πιο κατάλληλη στιγμή. Η καθυστέρηση όμως αυτή μπορεί να κάνει τα κόπρανα σκληρά και ξηρά, καθιστώντας τα δύσκολα στην αποβολή. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αυξάνεται όχι μόνο η καταπόνηση και η πίεση στις φλέβες του ορθού και του πρωκτού, αλλά και ο κίνδυνος εμφάνισης αιμορροΐδων. Αντίστοιχο πρόβλημα ωστόσο μπορεί να δημιουργήσει και το άκρως αντίθετο, η πολύωρη δηλαδή παραμονή στην τουαλέτα. Το παρατεταμένο κάθισμα στη λεκάνη της τουαλέτας, μπορεί να ασκήσει υπερβολική πίεση στις φλέβες του ορθού και του πρωκτού, οδηγώντας σε διόγκωση και πρήξιμο αυτών. Δε λειτουργεί όμως μόνο το παρατεταμένο κάθισμα στη λεκάνη της τουαλέτας επιβαρυντικά, αφού οι αιμορροΐδες έχουν τις ρίζες τους σε πρόσθετα αίτια όπως η σωματική αδράνεια. Συνεπώς τόσο η παραμέληση της γυμναστικής όσο και μια δουλειά γραφείου που καθηλώνει το άτομο σε μια καρέκλα για πολλές ώρες μπορεί να αποτελέσει αίτιο έξαρσης της αιμορροϊδοπάθειας. 

Δε λειτουργεί όμως μόνο το παρατεταμένο κάθισμα επιβαρυντικά, αφού και η πολύωρη ορθοστασία χωρίς κίνηση μπορεί να έχει το ίδιο αποτέλεσμα λόγω περιορισμένης κυκλοφορίας του αίματος. Επίσης, οι δραστηριότητες ή οι τρόποι εκγύμνασης που απαιτούν συχνή άρση βαρέων αντικειμένων μπορούν να καταπονήσουν τους μύες και τα αιμοφόρα αγγεία στο ορθό και τον πρωκτό, οδηγώντας στην ανάπτυξη αιμορροΐδων με την πάροδο του χρόνου.

Αιμορροΐδες και ιατρικά αίτια

Όπως προαναφέρθηκε, η δυσκοιλιότητα αποτελεί κυρίαρχο αίτιο έξαρσης ή εμφάνισης αιμορροϊδοπάθειας. Το ίδιο πρόβλημα μπορεί να προκαλέσει βέβαια και η διάρροια. Η συχνή καταπόνηση κατά την αφόδευση λόγω δυσκοιλιότητας ή διάρροιας επηρεάζει τη σωστή κυκλοφορία του αίματος στην πρωκτική περιοχή. Αυτό μπορεί να προκαλέσει διόγκωση των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνοντας την πιθανότητα εμφάνισης αιμορροΐδων. Άλλο ένα ιατρικό αίτιο που μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη αιμορροΐδων είναι και η παχυσαρκία ή το παθολογικά αυξημένο σωματικό βάρος. Το αυξημένο αυτό σωματικό βάρος αυξάνει την πίεση στο κάτω μέρος του σώματος, ιδιαίτερα στην περιοχή της πυέλου. Αυτή η επιπλέον καταπόνηση μπορεί να αποδυναμώσει τα αιμοφόρα αγγεία και τους ιστούς στην πρωκτική περιοχή, αυξάνοντας την πιθανότητα εμφάνισης αιμορροΐδων.

Πρόσθετοι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης αιμορροΐδων

Οι αιμορροΐδες μπορούν να κάνουν την εμφάνισή τους εάν υφίστανται τα παρακάτω τρία αίτια: η εγκυμοσύνη, η κληρονομική προδιάθεση και η προχωρημένη ηλικία. Αρχικά, η εγκυμοσύνη είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου εμφάνισης αιμορροΐδων λόγω των ορμονικών αλλαγών και της φυσικής πίεσης που ασκεί η διευρυμένη μήτρα. Επιπλέον, ο τοκετός συνεπάγεται έντονη καταπόνηση στην ίδια περιοχή, η οποία μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση ή την επιδείνωση των αιμορροΐδων. Επίσης, η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού αιμορροϊδοπάθειας αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης της πάθησης. Μάλιστα, ορισμένοι άνθρωποι κληρονομούν αδύναμα τοιχώματα φλεβών ή κακή κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που τους καθιστά πιο επιρρεπείς στις αιμορροΐδες. Τέλος, η γήρανση δεν θα πρέπει να αμελείται ως παράγοντας κινδύνου. Με την πάροδο του χρόνου, οι συνδετικοί ιστοί στο ορθό και τον πρωκτό εξασθενούν. Αυτό μπορεί να προκαλέσει απώλεια υποστήριξης των αιμορροϊδικών φλεβών, καθιστώντας τις πιο επιρρεπείς σε διόγκωση και πρόπτωση.

Πρόληψη και ανακούφιση των αιμορροΐδων

Η πρόληψη και η ανακούφιση των αιμορροΐδων περιλαμβάνει την υιοθέτηση ωφέλιμων συνηθειών που διευκολύνουν τις κενώσεις και μειώνουν την πίεση στις φλέβες του ορθού. Σε αυτές συγκαταλέγονται:

1.  Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια και ξηρούς καρπούς.
2. Κατανάλωση αρκετού νερού (τουλάχιστον οκτώ ποτηριών την ημέρα). 
3. Έμφαση στην τακτική σωματική άσκηση.
4.  Άμεση ανταπόκριση στην ανάγκη για αφόδευση.
5. Περιορισμός του χρόνου στην τουαλέτα.

Πότε να επισκεφθείτε ειδικό

Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις αιμορροΐδων μπορούν συχνά να αντιμετωπιστούν με συντηρητικά μέτρα, σε ορισμένες περιπτώσεις το ζήτημα είναι πιο σύνθετο. Εάν το πρόβλημα έχει λάβει χρόνια μορφή ταλαιπωρώντας τον ασθενή για πολύ καιρό, τα συμπτώματα είναι άκρως δυσάρεστα ή παρά τη συντηρητική αντιμετώπιση δεν υπάρχει βελτίωση, τότε έχει ένδειξη η εφαρμογή μιας πιο επεμβατικής προσέγγισης. Πλέον, οι αιμορροΐδες αντιμετωπίζονται με laser, άμεσα, ανώδυνα και ελάχιστα επεμβατικά. Η χρήση ειδικού χειρουργικού λέιζερ αποτελεί την τελευταία λέξη στον τομέα της θεραπείας της αιμορροϊδοπάθειας, αφού ο ασθενής μπορεί αμέσως μετά τη διαδικασία να επανέλθει χωρίς προβλήματα στην καθημερινότητά του. Κανένας ασθενής δε χρειάζεται πλέον να υποφέρει σιωπηλά και λόγω αμηχανίας να καθυστερεί την εύρεση λύσης στο πρόβλημά του.